Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Met ingang van 1 januari 1806 werd in de toenmalige Bataafse Republiek een landelijke uniforme regeling ingevoerd voor het heffen van een belasting op het verkrijgen door vererving: de belasting op het recht van successie. Vanaf dat jaar hebben voor deze belasting voortdurend landelijke regelingen gegolden en kunnen we spreken van een rijksbelasting.
Daarbij kan qua regeling en/of organisatie een viertal perioden worden onderscheiden, te weten: 1806-1811, 1812-1813, 1814-1817 en 1818-1927.