Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Gemeentebestuur van Jutphaas 1814-1929

1602 Gemeentebestuur van Jutphaas 1814-1929

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis van het gemeentebestuur
Vooraf
De periode vóór 1795
De periode 1795-1798
1602 Gemeentebestuur van Jutphaas 1814-1929
Inleiding
Geschiedenis van het gemeentebestuur
De periode 1795-1798
Bij publicatie van 5 febr. 1795 van de provisionele representanten 's lands van Utrecht werd het beginsel van de volkssouvereiniteit geproclameerd, en het erfstadhouderschap, de adel, en de ridderschap voor vernietigd verklaard *  . Op 24 februari vormen te Jutphaas een tiental mannen een "Comité Revolutionaire" .In enigzins onwennig, maar goed leesbaar handschrift delen zij de bevolking van Jutphaas mee: "Uwe overheerschers zijn reeds door ons van hunne posten ontslagen". En "op de voet der vrije Fransen" werden een aantal burgers tot provisionele representanten voor de tijd van 1 maand aangesteld *  .Wie tegen hen bezwaar had, kon dat laten weten. Op 16 maart 1795 werd ingevolge het Reglement van de provisionele vertegenwoordigers 's lands van Utrecht van 4 maart *  een voorzitter en 2 secretarissen te Jutphaas aangesteld *  .
Hierbij dienden stemgerechtigden een verklaring af te leggen betreffende het als onwettig beschouwen van de oude constitutie en de oude besturen. Uit de notulen van de representanten 's lands van Utrecht van 15 april, 24 april en 20 mei 1795 *  blijkt de wil om een eind te maken aan de chaotische toestanden op het platteland. Bepaald werd, dat de afzetting van schouten, gadermeesters, en secretarissen in de verschillende gerechten veelal ten onrechte was geschied. Belangrijke motivering hierbij was, dat de continuïteit van de belastingheffing in gevaar kwam door het verwijderen van de deskundigen. Afzetting van schout e. d. kan alleen nog maar plaats hebben i.v.m. een aantal genoemde wettige redenen. De gerechten, die zich met andere gerechten hebben gecombineerd, of zich hebben afgescheiden, dienen hun beweegredenen binnen een maand ter goedkeuring voor te leggen aan de Landschapsvergadering. Aan de ongecontroleerde willekeur van de eerste dagen van de "Bataafsche Vrijheid" kwam dus al snel een einde.
Vanaf 29 juli 1795 heeft Jutphaas dan een min of meer permanent bestuur. Op die datum wordt, na verkiezingen te Jutphaas, door een commissie uit de representanten 's lands van Utrecht de provisionele municipaliteit van het Nedereind gecontinueert voor de tijd van 1 jaar *  . Volgens het Reglement voor een nationale vergadering van 30 december 1795 *  werden grondvergaderingen opgericht, bestaande uit de stemgerechtigden uit 500 personen. Per 15.000 inwoners ging 1 representant naar de nationale vergadering *  . Bij de met het oog hierop in 1796 gehouden volkstelling zagen grondvergaderingen en inwonersaantallen in Jutphaas er als volgt uit *  :
Jutphaas-Overeind 152 p.
- Nedereind 708 p. 2. grondvergaderingen.
- 't Gein 62 p.
De keuze van de nationale vergadering vond plaats volgens een getrapt kiessysteem, waarbij de grondvergaderingen kiezers kozen, en zoals gezegd door de kiezers per 15.000 inwoners 1 representant voor de nationale vergadering werd gekozen. Vanaf 12 juli 1796 worden de lijsten van stemgerechtigden in Jutphaas gezuiverd, men dient te verklaren, dat men een afkeer heeft van het stadhouderlijk bestuur. Wanneer men weigert, wordt men van de lijst afgevoerd *  .
Ofschoon de heerlijke rechten vanaf begin 1795 de facto waren afgeschaft *  , was dit nog niet bij wet geregeld. Dit gebeurde eerst door publicatie van de resolutie van de representanten 's lands van Utrecht van 25 aug. 1796 *  , en door de publicatie van 15 okt. 1796 *  . Hierbij werden alle rechten van de ambachtsheren m.b.t. het aanstellen en ontslaan van schouten, gadermeesters, secretarissen, municipaliteiten, boden, beurtschippers e.d. afgeschaft. Pieter de Malapert, ambachtsheer van het Over- en Nedereinde van Jutphaas doet nog, evenals een aantal andere ambachtsheren, een vergeefse poging d.m.v. een verzoekschrift aan het prov. bestuur tot behoud van zijn prerogatieven, waarop op 11 jan. 1797 afwijzend wordt beslist *  . Bij genoemde publicatie van 15 okt. werd nogmaals bepaald, dat de schouten, secretarissen e. d. niet dan vanwege een aantal wettige redenen van hun posten zouden kunnen worden ontheven, waarvoor tevens toestemming diende te worden gevraagd aan het provinciaal bestuur.
De periode 1798-1801
De periode 1801-1805
De periode 1805-1806
De periode 1806-1810
De periode 1810-1813
De periode 1813-1848
De grondwet van 1848 en de gemeentewet van 1851
De periode na 1851
Geschiedenis van het archief
Verantwoording van de inventarisatie
Aanwijzingen voor de gebruiker
Literatuur
N.B. De Historische Kring zal herfst 1983 een boekje doen verschijnen m.b.t. de geschiedenis van Jutphaas.Dezelfde vereniging geeft een per kwartaal verschijnend blad uit onder de naam: "Cronyck de Geyn".
Addendum
Addendum (2)
Inventaris
Bijlagen
1. Lijsten van burgemeesters, secretarissen, ontvangers over 1814-1971
2. Akten, opgenomen in de correspondentie over 1814-1909
N.B. Deze bijlage geeft een overzicht van acten, welke opgenomen zijn in de correspondentie 1814-1909 (inv.nrs. 2116-2248). Hierbij is geen onderscheid gemaakt tussen soorten acten. Ook acten, welke geen betrekking hebben op gemeentelijk handelen worden vermeld.
3. Bouw- en hinderwetvergunningen, 1 september 1849-30 maart 1927
N.B. De gegevens in deze bijlage zijn opgenomen onder inv.nrs. 3893-a t/m 3893-h in de inventaris..
4. Nadere toegang op de Bekendmakingen in inv.nrs. 2032 en 2033
5. Nadere toegang op de Bekendmakingen in inv.nr. 2035
6. Nadere toegang op kaarten en tekeningen
N.B. Vervaardigd in 1994 door C.J.H.M. van der Panne-Van Deuren. De op de tekeningen gebruikte namen voor gebouwen, wegen en waterwegen zijn, voor zover deze tegenwoordig niet meer gebruikt worden, tussen haakjes geplaatst en vervangen door de huidige namen, bv.:
- Rond het Fort en de Malapertweg (de Overeindsche Weg)
- het Merwedekanaal (de Vaartsche Rijn)
De beschrijvingen van tekeningen met bijzondere objecten of met de door de gemeente Utrecht in 1896 en 1954 geannexeerde gebieden, zijn zo nodig voorzien van een aparte toelichting, bv.:
- met het voormalig fort Jutphaas, thans een wijnhandel
- met de Vaartsche Rijn, gemeente Utrecht
De kaarten en tekeningen zijn chronologisch gerangschikt. Vóór de beschrijving is het inventarisnummer gezet waar de betreffende kaart of tekening in opgenomen is.
7. Overzicht van elders berustende archieven, betrekking hebbende op het gebied van de voormalige gemeente Jutphaas
N.B. Gegevens hiervoor zijn ontleend aan de gids voor de zuid-west Utrechtse archieven, samengesteld door F.R. Biesta en J.G.M. Boon, Benschop 1978
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1814-1929
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van het gemeentebestuur van Jutphaas 1814-1929
Auteur:
C.G.M. Noordam
Datering toegang:
1983
Datering bewerking:
2011, 2019
Notabene:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Fonds:
Gemeente Nieuwegein (oorspr. toegangsnr. 07)
Plaatsnaam:
Jutphaas
Nadere toegangen:
C.G.M. Noordam,Nadere toegang op het archief van Jutphaas 1910-1929, inventarisnummers 2295-2386 en 2420-2736 (1985) en B. Duinsbergen, Nadere toegang op het archief van Jutphaas, raadsnotulen 1929-1932 (1988)
Omvang:
38 m
Bijzonderheden:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen