Archieven Het Utrechts Archief Het Utrechts Archief

Uw zoekacties: Huis Hardenbroek

1010 Huis Hardenbroek

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Huis Hardenbroek en omgeving
Kasteel en grondbezit
Eigenaren en bewoners
Archiefvorming
Wie de vorming van het archief van huis Hardenbroek onder de loep neemt, stuit op een bijzonder ingewikkeld complex aan archiefbestanden, dat deels door huwelijk en vererving, deels door aankoop van huizen en heerlijkheden is bijeengebracht. De samenvoeging van al deze bestanden voltrok zich met name in de achttiende eeuw, waarna het aldus gevormde huisarchief in de negentiende en twintigste eeuw door latere generaties van de familie Hardenbroek verder werd aangevuld. De relatie van het talrijke archiefmateriaal van aanverwante en gerelateerde families tot het hoofdbestanddeel van dit archief, dat van de familie Hardenbroek, wordt in de kopnoten van de opeenvolgende hoofdrubrieken in hoofdstuk 2 van de inventaris nader toegelicht. Hier zal een poging worden ondernomen de structuur van het archief op hoofdlijnen te duiden. Een schematische weergave daarvan is opgenomen in bijlage 3.
Familie Hardenbroek, oudste gedeelte
Johan Louis van Hardenbroek
Familie Van Renesse van Lockhorst
Families De Casembroot, Van Ledenberg en Van Lockhorst
Gijsbert Jan van Hardenbroek (1719-1788)
Johan Adolf van Hardenbroek
1010 Huis Hardenbroek
Inleiding
Archiefvorming
Johan Adolf van Hardenbroek
Johan Adolph van Hardenbroek (1721-1791) maakte een schitterende carrière in het Staatse leger, in het bijzonder in Staats-Brabant en de Zuidelijke Nederlanden, met uiteindelijk de rang van luitenant-kolonel. Hij was onder andere commandant van Den Bosch (1773-1779) en gouverneur van Bergen op Zoom (1784-1790). Dankzij zijn huwelijk met de gefortuneerde Susanna van Slingelandt (1722-1752) bezat hij de middelen om in 1748 huis Hardenbroek via een publieke veiling terug te kopen en te laten verbouwen. *  Hij correspondeerde met hertog Lodewijk-Ernst van Brunswijk-Wolfenbüttel, de veldmaarschalk en vertrouweling van Anna van Hannover en stadhouder Willem V. Hij ordende zelf een aantal stukken over zijn militaire carrière. *  Ook is een gedeelte bewaard gebleven van de pamflettencatalogus die hij vervaardigde. * 
Toen Johan Adolf van Hardenbroek in 1748 huis Hardenbroek terugkocht, kreeg hij tevens de beschikking over de oude leenadministratie van het huis. Ook trof hij de papieren aan van een de vorige eigenaren, Pieter Godard van Rossem (1666-1732), en diens vader Adriaen van Rossem (1631-1713). Bij dit alles voegde hij ook de archieven van de familie Hardenbroek uit de nalatenschap van zijn één jaar eerder overleden vader Johan Louis van Hardenbroek (1691-1747), met daarbij ook het archief van de familie Van Matenesse. Van hem erfde hij ook huis Te Vliet, dat hij in 1778 verkocht. Van dit huis worden dan ook geen stukken aangetroffen in het huisarchief Hardenbroek. * 
Met het overlijden van zijn broer Gijsbert Jan kwamen tenslotte ook alle bij hem berustende archieven bij Johan Adolf op huis Hardenbroek terecht. Daarmee was het fundament gelegd voor het omvangrijke huisarchief zoals we dat in deze inventaris is beschreven.
De drie zonen van Johan Adolf van Hardenbroek
De nazaten van Gijsbert Carel Duco d´Aumale van Hardenbroek
Beheer en ordening van het archief
Verwerving en inventarisatie
Verantwoording van de bewerking
Afkortingen
Bijlagen
1. Lijst van eigenaren van huis en heerlijkheid Hardenbroek
2. Genealogische schema's
Erfgoedstuk
3. Schematisch overzicht van de vorming van het huisarchief Hardenbroek
N.B. Het huisarchief van Hardenbroek bestaat uit een veelheid aan archiefbestanden die in de loop van de tijd door verschillende actoren zijn gevormd. Door huwelijk en vererving ontstond in de loop der tijden niet alleen een archief van de familie en het huis Hardenbroek, maar werd dit geheel ook verrijkt met archieven van aanverwante families en van huizen en heerlijkheden die door aankoop of vererving in handen kwamen van leden van de familie Van Hardenbroek. Tegelijkertijd zijn van tijd tot tijd ook weer bezittingen, al dan niet met bijbehorend archiefmateriaal, van de hand gedaan. De optelsom van dit geheel is hieronder in opeenvolgende clusters weergegeven. In dit overzicht worden alleen de belangrijkste aanverwante families genoemd. Hierin staan ook alle actoren vermeld waarvan heden ten dage geen archief niet meer is aangetroffen of waarvan het archief tegenwoordig elders wordt bewaard.
4. Eigentijdse ordening van archivalia van Johan Adolf van Hardenbroek (1721-1791) met betrekking tot zijn militaire loopbaan
N.B. Johan Adolf van Hardenbroek stelde in 1779 een inventaris samen van stukken met betrekking tot zijn militaire loopbaan, inv.nr. 1709. Hij bracht op bijna alle daarin vermelde stukken een inventarisnummer aan. De verzameling is niet compleet overgeleverd. De stukken eruit zijn in de huidige inventaris geplaatst in de relevante subrubrieken. De lijst hieronder biedt een concordantie tussen de stukken in de achttiende-eeuwse inventaris en hun huidige nummering.
5. Concordanties en herkomst
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1353-1995
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van huis Hardenbroek 1353-1995 (2013)
Auteur:
door C.A. van Kalveen†, m.m.v. K. van Vliet, O.M.D.F. Vervaart en T.L.H. van de Sande
Datering toegang:
2019
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Het archiefblok bevat archiefbescheiden met verschillende rechtstitels
Omvang:
42 m
Rubrieken:
Categorie: