De zeventiende eeuw staat bekend als de Gouden Eeuw. Maar het jaar 1672-1673 was voor Utrecht vol met rampen. Het is een tijd van plunderende Fransen, falende stadsbestuurders, gedupeerde boeren en in het nauw gedreven kasteeleigenaren. Duik samen met Het Utrechts Archief en Theatergroep Aluin in deze woelige periode.


Beluister via Apple Podcasts

Beluister via Spotify

 

Over de podcast

De Fransen en Duitsers komen uit het oosten... de Engelsen vanuit het westen. In het Rampjaar 1672-1673 kreeg de Republiek het zwaar te verduren toen ze langs drie kanten werden aangevallen. Maar vooral voor Utrecht en de oostelijke provincies was het een rampzalige tijd. Naar aanleiding van de Expo Rampjaar 1672-1673 maakte Het Utrechts Archief een podcast over deze woelige periode.

Kathleen Verdult gaat in gesprek met historicus Floortje Tuinstra. Aan de hand van brieven, dagboekaantekeningen en pamfletten uit Het Utrechts Archief vertelt Floortje over het rampzalige jaar voor de Utrechters uit stad en provincie. De acteurs van Theatergroep Aluin vertolken zes persoonlijke verhalen van historische figuren.

Veel plezier met luisteren!  

 

Afleveringen 

Aflevering 1 : De Stadsomroeper 
In juni 1672 valt het leger van Koning Lodewijk de Veertiende de Republiek aan. De Zonnekoning kan het niet uitstaan dat het kleine landje zo welvarend is en wil vooral Holland beroven van zijn rijkdom. Zover komt hij echter niet, maar Utrecht en de andere oostelijke provincie krijgen het wel zwaar te verduren. Een echte ramp! In deze aflevering hoor je in grote lijnen over de aankomst van Lodewijk de Veertiende in Utrecht en over hoe hij de stad uiteindelijk weer achterliet. Floortje Tuinstra vertelt over de historische achtergrond en de Stadsomroeper spreekt tot het volk!

Aflevering 2 : Het kind van de schutter 
De Fransen zijn dichtbij Utrecht en er breekt paniek uit in de stad. Er zijn vele ooggetuigen geweest van de angst die losbrak bij de burgers van de stad. Mensen pakken hun spullen en slaan op de vlucht. Want wie beschermt ze nog? Prins Willem III, de aanvoerder van het staatse leger, besluit Utrecht namelijk niet meer te verdedigen. Welk verhaal zit daar achter? Floortje vertelt erover in deze aflevering! En ook Het Kind van de Schutter is aan het woord…

Aflevering 3 :  Kasteelvrouwe Margaretha Turnor
Kasteelvrouwe Margaretha Turnor vlucht uit haar geliefde huis in Amerongen. De bezetting van de Fransen zorgt voor veel angst en spanning in haar familie. En ze moet het ook nog eens zonder haar man doen. Als diplomaat zoekt hij bondgenoten tegen de Fransen in het buitenland, wat ertoe leidt dat de Fransen het speciaal op het huis in Amerongen hebben gemunt... Via brieven houdt ze hem op de hoogte, een schat aan informatie voor ons archief! Floortje vertelt hoe het Rampjaar Margaretha is afgegaan.

Aflevering 4: De Boer
De boeren op het platteland voeren een andere strijd dan de bewoners van de stad Utrecht. In het westen van de provincie werd namelijk het land onder water gezet om zo de verdedigingslinie voor Holland te realiseren. Het water hield weliswaar de Fransen tegen, maar het verwoeste het land en de toekomst van de boeren in het westen van de provincie. Ze komen in opstand…zover het kan. Daarnaast plundert het Franse leger er ook nog eens op los in de rest van de provincie. Wat een ramp! Luister naar het verhaal van de boeren in de provincie Utrecht.

Aflevering 5: Het Klopje
Tijdens de bezetting van de Fransen mochten de katholieke Utrechters hun geloof weer openlijk belijden in het voorheen protestantse Utrecht. Zo werd onder andere de Domkerk weer ingewijd en mocht er zelfs een katholieke processie worden gehouden! Hoe was dit voor de katholieke klopjes (nonnen zonder huis)? En hoe reageerde de protestanten eigenlijk op deze verandering? Luister naar het verhaal van de gelovigen tijdens het Rampjaar.

Aflevering 6: De Zwitserse Soldaat
Lodewijk XIV kwam met een vernieuwde manier van oorlog voeren. Zijn leger was goed georganiseerd en dat gold ook voor de voorzieningen hieromheen. Tijdens de Franse bezetting in Utrecht werden de soldaten, zowel Franse als Zwitserse, Ierse of Spaanse huurlingen, ingekwartierd bij de normale burgers in de stad. De officieren zaten in de huizen van de rijkere Utrechters, zoals in Paushuize of in de grote stadspanden aan de Drift. Hoe ging dit er aan toe? Werd er eigenlijk wel écht gevochten tijdens dat Rampjaar? En wanneer hield het Rampjaar op? Je hoort het in deze laatste aflevering!